Chặng đường hơn 70 năm trưởng thành, phát triển

Sau khi Chiến khu 1 được thành lập, để đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa, văn nghệ của bộ đội và nhân dân, ngày 31-10-1947, Bộ tư lệnh Chiến khu ra quyết định thành lập “Đội Tuyên truyền văn hóa, văn nghệ Chiến khu” - tiền thân của Đoàn Văn công Quân khu 1 ngày nay. 

Thành lập trong điều kiện hết sức khó khăn, gian khổ; địa điểm phục vụ phân tán, đi lại khó khăn; trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ biểu diễn còn thiếu thốn, song tập thể Đoàn đã tích cực sáng tác, cho ra đời nhiều tác phẩm có ý nghĩa, kịp thời cổ vũ, động viên bộ đội trong chiến đấu. Trong suốt những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cán bộ, diễn viên của Đoàn cũng không quản ngại rừng sâu, đêm tối, vượt đèo, lội suối, dưới mưa bom, bão đạn... để đến với bộ đội; xuống tận trận địa, chiến hào phục vụ cán bộ, chiến sĩ trước những chiến dịch, trận đánh quyết định; đến từng trạm xá, căn hầm để động viên làm giảm bớt nỗi đau thể xác của thương, bệnh binh. 

Trong đạn bom ác liệt của chiến tranh, cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên của Đoàn không ngừng trưởng thành, cống hiến hết mình phục vụ bộ đội và nhân dân. Nhiều đồng chí đã trở thành những tên tuổi lớn, những cây đại thụ trong ngành văn hóa, nghệ thuật như: Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn; nhạc sĩ Đỗ Nhuận, Quế Loan, Xuân Hòa, Văn Chung, nhà thơ Hoàng Cầm, Thanh Tịnh, Bàng Sĩ Nguyên… nhiều đồng chí được Đảng, Nhà nước tặng các phần thưởng cao quý như: Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật…

Nghệ sĩ, diễn viên của Đoàn Văn công Quân khu biểu diễn phục vụ cán bộ, chiến sĩ. Ảnh: Mạnh Nguyên                                                                    
Đặc biệt, các nghệ sĩ, diễn viên Đoàn đã không quản gian khổ, hy sinh, ở đâu có bộ đội ở đó có lời ca, tiếng hát của diễn viên. Trong chiến đấu, cán bộ, diễn viên của Đoàn đã chia thành các tổ, đội xung kích xuống từng đơn vị, đến từng chiến hào, điểm tựa, chốt chiến đấu biểu diễn động viên bộ đội giữ vững bản lĩnh, ý chí chiến đấu, bám trận địa, bám đất, bám dân, sẵn sàng hy sinh bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.  

Trong giai đoạn hiện nay, Đoàn luôn chú trọng giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng, định hướng chuyên môn nghề nghiệp cho cán bộ, diễn viên nhân viên xác định rõ vai trò, trách nhiệm của người nghệ sĩ - chiến sĩ trong tình hình mới. Chủ động, tích cực rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống, phong cách cho cán bộ, diễn viên, nhân viên, chiến sĩ của Đoàn, làm cho mọi cán bộ, diễn viên, nhân viên luôn giữ vững bản lĩnh chính trị trước mọi tác động, yên tâm xác định rõ nhiệm vụ, có trách nhiệm, thái độ chuyên môn đúng đắn, khổ luyện, phát huy sáng tạo, cống hiến hết mình cho nghệ thuật. 

Từ năm 2000 đến nay, Đoàn Văn công Quân khu luôn tổ chức thực hiện tốt kế hoạch biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân trên địa bàn Quân khu. Ngoài phục vụ cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, Đoàn có 8 lần đi biểu diễn phục vụ cán bộ, chiến sĩ trên Quần đảo Trường sa và các đơn vị phía Nam; biểu diễn phục vụ nhân dân các bộ tộc Lào; giao lưu thanh niên- học sinh, sinh viên Việt Nam - Trung Quốc đã để lại ấn tượng tốt đẹp cho bộ đội và nhân dân các địa phương.

Vinh dự được sinh ra trên vùng quê Việt Bắc địa linh nhân kiệt, với 25 dân tộc anh em chung sống, nơi hội tụ bản sắc văn hóa đa dạng, phong phú, đậm đà tính dân tộc… Đoàn Văn công Việt Bắc - Quân khu 1 đã mang lời ca tiếng hát cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ, nhân dân cả nước, từ những làng bản biên giới, nơi hải đảo xa xôi, dệt nên truyền thống vẻ vang “Đoàn kết, sáng tạo, vượt khó, nghĩa tình” của Đoàn.  

Hơn 70 năm qua, Đoàn Văn công Quân khu 1 đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc Phòng, Bộ tư lệnh Quân khu trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc; cờ thưởng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cờ thi đua, đơn vị Quyết thắng. Trong đó có 6 đồng chí được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT, hơn một ngàn lượt cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương các loại và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Dấu ấn “Sắc màu Việt Bắc”

Thực hiện Kế hoạch số 2375 ngày 25 tháng 6 năm 2018 của Tổng cục Chính trị về việc tổ chức Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2018. Cấp ủy, chỉ huy Đoàn Văn công Quân khu 1 đã ra nghị quyết lãnh đạo, xác định chủ trương, biện pháp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia Hội diễn. 

Đoàn đã chủ động xây dựng kế hoạch, thành lập Ban Chỉ đạo, kiện toàn Hội đồng Nghệ thuật chuẩn bị cho Hội diễn. Chủ động tổ chức tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, chú trọng những kiến thức cơ bản và nâng cao cho đội ngũ diễn viên để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia Hội diễn.

Để tham gia Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân đạt kết quả tốt, từ nhiều tháng qua, lãnh đạo, chỉ huy Đoàn Văn công Quân khu đã đầu tư xây dựng kịch bản văn học, kịch bản nghệ thuật. Tích cực, chủ động liên hệ mời các nhạc sĩ, biên đạo, chuyên gia âm thanh, chuyên gia ánh sáng, đạo diễn về âm nhạc có trình độ chuyên môn cao và có kinh nghiệm về hội diễn để cố vấn cho Đoàn về nghệ thuật, tổng đạo diễn chương trình và kỹ thuật âm thanh, ánh sáng; tham gia sáng tác viết bài, chọn lựa từng ca khúc cho mở màn, kết thúc, các tốp nam, nữ, tốp Acapella... Chính vì vậy, Đoàn đã xây dựng được một chương trình nghệ thuật đặc sắc tham gia Hội diễn với tiết mục chọn lọc gồm các ca khúc, các tác phẩm mới mang đậm nét văn hóa đặc trưng phong phú của quê hương cách mạng Việt Bắc anh hùng.

Có thể khẳng định, với tinh thần đổi mới, sáng tạo, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đoàn Văn công Quân khu 1 mang đến Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm nay một chương trình tổng thể hoành tráng, mang đậm dấu ấn của tình đất, tình người Việt Bắc - Quân khu 1.

Thượng tá DƯƠNG THỊ KIM NGÂN, Đoàn trưởng Đoàn Văn công Quân khu