Đại tá ĐINH CÔNG VŨ, Trưởng phòng Hóa học Quân khu

Trong bối cảnh tình hình cháy nổ, rò rỉ hóa chất, ô nhiễm môi trường và các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, nhiệm vụ của lực lượng hóa học đặt ra nhiều yêu cầu mới, đòi hỏi sự chủ động, sáng tạo và trình độ chuyên môn cao. Những năm qua, ngành Hóa học Quân khu đã tích cực tham mưu, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao năng lực SSCĐ, bảo đảm an toàn môi trường, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Thiếu tướng Trương Mạnh Dũng, Tư lệnh Quân khu kiểm tra công tác SSCĐ tại Tiểu đoàn Phòng hóa 23 (Bộ Tham mưu).

Địa bàn Quân khu có nhiều khu công nghiệp, nhà máy hóa chất, xưởng tuyển khoáng, trung tâm khai thác khoáng sản và hệ thống giao thông trọng điểm, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố hóa chất phức tạp. Trước yêu cầu đó, Bộ Tham mưu đã chỉ đạo ngành Hóa học chủ động tham mưu xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó các tình huống liên quan đến hóa chất và môi trường; đồng thời đổi mới phương pháp huấn luyện theo hướng sát thực tế, phù hợp yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trong huấn luyện, các đơn vị phòng hóa quán triệt phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, tập trung vào các nội dung then chốt như: sử dụng trang bị hiện đại; trinh sát phóng xạ, hóa học, sinh học; cơ động xử lý sự cố; tiêu tẩy độc người, phương tiện, vũ khí trang bị; xây dựng phương án chỉ huy hiệp đồng với các lực lượng dân sự khi xảy ra sự cố môi trường quy mô lớn.

Các cuộc kiểm tra, hội thao hằng năm cho thấy, trình độ chuyên môn của cán bộ, chiến sĩ ngành Hóa học được nâng lên rõ rệt: 100% đơn vị hoàn thành chương trình huấn luyện, trong đó trên 85% đạt khá, giỏi; lực lượng phòng hóa cơ động duy trì nghiêm chế độ trực SSCĐ, bảo đảm có thể triển khai xử lý tình huống ngay khi có lệnh.

Ngành đã tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Tham mưu chỉ đạo các đơn vị trong Quân khu thực hiện tốt công tác bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định khí tài, duy trì hệ số kỹ thuật cao đối với các phương tiện như: xe tiêu tẩy, thiết bị trinh sát hóa học, máy đo phóng xạ, bộ tiêu tẩy cá nhân, tập thể…

Song song với đó, ngành Hóa học đẩy mạnh phong trào lao động sáng tạo, cải tiến mô hình, trang bị, góp phần tiết kiệm ngân sách, nâng cao tính linh hoạt khi xử lý sự cố. Nhiều sáng kiến có giá trị thực tiễn cao như: Cải tiến hệ thống phun tiêu tẩy gắn trên xe cơ động, thiết bị lấy mẫu nhanh trong môi trường độc hại, mô hình mô phỏng huấn luyện sự cố hóa chất, thiết bị cảnh báo rò rỉ khí độc ở quy mô nhỏ…

Cùng với việc làm chủ khí tài, các đơn vị tích cực áp dụng công nghệ thông tin trong công tác trinh sát môi trường; xây dựng cơ sở dữ liệu về vị trí nguồn độc, dự báo phạm vi lan truyền chất độc khi xảy ra sự cố; lập bản đồ số các khu vực nguy cơ cao. Nhờ vậy, thời gian cơ động được rút ngắn, hiệu quả đánh giá hiện trường và đề xuất biện pháp xử lý được nâng lên rõ rệt.

Bộ tư lệnh Binh chủng Hóa học kiểm tra công tác bảo dưỡng kỹ thuật tại Tiểu đoàn Phòng hóa 23.

Trong thực tiễn công tác, ngành Hóa học Quân khu đã tham gia khử khuẩn giúp nhân dân phòng, chống dịch bệnh do ảnh hưởng mưa lũ sau cơn bão số 10 và 11 tại các địa phương trên địa bàn Quân khu. Nhiều vụ việc có quy mô lớn, môi trường độc hại phức tạp, yêu cầu lực lượng phòng hóa phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng địa phương để triển khai các biện pháp ứng cứu hiệu quả.

Trong mỗi vụ việc, lực lượng phòng hóa nhanh chóng tổ chức trinh sát môi trường, xác định nồng độ độc, triển khai tiêu tẩy, khoanh vùng khu vực nguy hiểm, hướng dẫn sơ tán dân cư và phối hợp khắc phục hậu quả. Sự có mặt kịp thời, chính xác và an toàn của lực lượng hóa học đã góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường; đồng thời củng cố niềm tin của cấp ủy, chính quyền và nhân dân vào khả năng thực hiện nhiệm vụ của LLVT Quân khu.

Tiểu đoàn Phòng hóa 23 tham gia huấn luyện Liên hợp lục quân Việt Nam-Trung Quốc.

Một trong những điểm nổi bật của ngành Hóa học Quân khu là luôn phát huy tốt vai trò nòng cốt trong các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, diễn tập phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố hóa chất, môi trường. Các nội dung: báo động phòng hóa, trinh sát phóng xạ - hóa học, tổ chức tiêu tẩy độc diện rộng, hiệp đồng với lực lượng y tế, công an, phòng cháy chữa cháy… được triển khai sát thực tế, bảo đảm an toàn.

Qua các cuộc diễn tập, năng lực chỉ huy, hiệp đồng và trình độ tổ chức lực lượng được nâng lên toàn diện, cho thấy khả năng sẵn sàng ứng phó với các sự cố phức tạp, kể cả trong điều kiện giả định có sử dụng vũ khí hóa học hoặc chất độc công nghiệp nguy hiểm.

Không chỉ chú trọng huấn luyện, ngành còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục kiến thức phòng hóa và bảo vệ môi trường cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Nhiều tài liệu, tờ rơi, mô hình trực quan được phổ biến đến các địa phương, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, chủ động phòng tránh nguy cơ, hạn chế hậu quả sự cố hóa chất.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phòng hóa 23, Bộ Tham mưu huấn luyện sử dụng bộ tiêu tẩy Sanijet- C921.

Để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, ngành Hóa học Quân khu luôn chú trọng xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được gắn với rèn luyện phong cách làm việc khoa học, tinh thần trách nhiệm cao và ý thức chấp hành kỷ luật nghiêm túc.

Công tác xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, xây dựng môi trường văn hóa quân sự được tiến hành thường xuyên, tạo điều kiện để cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, gắn bó với đơn vị. Nhờ đó, nhiều năm liền, ngành Hóa học được Bộ tư lệnh Quân khu khen thưởng vì có thành tích cao trong huấn luyện, SSCĐ, làm chủ trang bị khí tài và tham gia xử lý sự cố môi trường. Đặc biệt năm 2025, Phòng Hóa học Quân khu được các cấp đề nghị Bộ tư lệnh Quân khu tặng danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”.

Trong bối cảnh nhiệm vụ QPAN và thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng phức tạp, ngành Hóa học Quân khu đã và đang thể hiện rõ vai trò nòng cốt trong bảo đảm an toàn môi trường, xử lý sự cố hóa chất, nâng cao năng lực phòng hóa cho LLVT và nhân dân trên địa bàn. Với tinh thần chủ động, sáng tạo, đoàn kết và quyết tâm cao, ngành tiếp tục phấn đấu xây dựng lực lượng phòng hóa chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; làm chủ trang bị khí tài; sẵn sàng ứng phó hiệu quả mọi tình huống, góp phần quan trọng vào nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.