Cựu chiến binh Hoàng Minh Thân.

Hoàng Minh Thân sinh năm 1953, nhập ngũ tháng 10-1971, lúc ấy cuộc kháng chiến chống Mỹ của quân và dân ta đang bước vào giai đoạn cam go, ác liệt. Sau 3 tháng huấn luyện tại Trung đoàn 568, Quân khu 3, tháng 2-1972, anh  được điều về Tiểu đoàn 2, Mặt trận B5- đơn vị làm nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. 

Thành cổ Quảng Trị nằm gần Quốc lộ 1, đây là tiền đồn phòng thủ của vùng 1 chiến thuật Việt Nam Cộng hòa. Giành được Thành cổ sẽ có giá trị lớn về tính biểu tượng. Tin tức về việc Quảng Trị rơi vào tay Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tác động mạnh mẽ tới chính quyền Nguyễn Văn Thiệu. Ngày 25-5-1972, Tổng thống Thiệu đưa ra cam kết bằng mọi giá tái chiếm Quảng Trị.

Chiến dịch tái chiếm Thành cổ Quảng Trị của địch, sáng ngày 28-6-1972, với sự chi viện của không quân và hải quân Mỹ, các sư đoàn chủ lực ngụy bắt đầu ồ ạt tiến công sang bờ bắc sông Mỹ Chánh thực hiện cuộc hành quân “tái chiếm lãnh thổ”. Cuộc đánh trả địch phản công của quân và dân Quảng Trị cùng với bộ đội chủ lực trên mặt trận Quảng Trị diễn ra quyết liệt ngay từ những ngày đầu. Sau 81 ngày đêm chiến đấu chốt giữ các cao điểm, lực lượng Tiểu đoàn 2 đã tổn thất khá lớn, lực lượng bộ binh của Đại đội 5,6,7 chỉ còn lại khoảng 15-20 tay súng. 

Đầu tháng 2-1973, chiến dịch luồn sâu cắm cờ và chống lấn chiếm của địch lại diễn ra quyết liệt. Lúc này, Tiểu đoàn 2 có nhiệm vụ chiến đấu vừa giữ vững các cao điểm vừa làm công tác địch vận. Sau một thời gian chiến đấu và địch vận Tiểu đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, kêu gọi được hàng chục tù binh ngụy ra hàng. Đầu năm 1974, Tiểu đoàn 2 lại được lệnh hành quân vào Tây Huế chống lấn chiếm khu vực Khe Thai. Thời điểm này Tiểu đoàn 2 sáp nhập vào Trung đoàn 4 thuộc Quân khu Trị Thiên.

Khi hỏi về trận chiến đấu đáng nhớ nhất từng tham gia, Hoàng Minh Thân sôi nổi kể về trận chiến đấu thắng lớn không có thương vong mà đến giờ anh vẫn nhớ như in. Đó là trận chiến đấu vào khoảng 10 giờ ngày 28-8-1974, Đại đội 7 của Hoàng Minh Thân được giao lấy lại Cao điểm 61 vừa bị quân địch chiếm giữ. Khi đó, Đại đội đã phối hợp với các hỏa lực của ta đánh cường tập, trận đánh nhanh chóng diễn ra, chỉ sau nửa giờ ta đã làm chủ hoàn toàn trận địa. Khi pháo hỏa của đơn vị bạn phối hợp chi viện bắn chuyển làn nâng tầm ra xa thì cũng là lúc anh Thân cùng đồng đội xuất hiện trước cửa hầm, hào, khiến quân địch bất ngờ. Anh tận mắt nhìn thấy rất nhiều tên địch ở khoảng cách rất gần đang ngồi che tai dưới chiến hào vì những đợt nổ lớn của pháo ta bắn vào trận địa. Bất ngờ bị lia súng, lựu đạn nổ vang trời khiến địch tan xác, gục ngã la liệt khắp các hầm hào. Trận giao chiến này Đại đội 7 không xảy ra thương vong, đã bắt sống 7 tên thu được nhiều vũ khí quân dụng có giá trị. Trong đó có Tiểu đội trưởng Đỗ Ngọc Xuyến quê Hải Phòng, sau này là đại tá, có mặt đầu tiên tại chiến hào diệt địch, được tặng thưởng Huân chương chiến công hạng nhất, nhiều đồng chí khác được tặng bằng, giấy khen.

Hiện nay, Hội cựu chiến binh, Tiểu đoàn 2, Mặt trận B5 tỉnh Bắc Giang do anh Hoàng Minh Thân làm Chủ tịch có trên 70 hội viên, họ luôn trân trọng những năm tháng sống, chiến đấu ở chiến trường, trong đó có Mặt trận B5 Quảng Trị, 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ. Ở đó, họ và đồng đội đã góp một phần công sức, máu xương và sự hy sinh to lớn vào cuộc kháng chiến giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Bài và ảnh: NGUYỄN VĂN HUẤN