Trung tá ĐẶNG MẠNH HỒI, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung đoàn 123 (Bộ CHQS Lạng Sơn)

Ngày 25-2-1975, Trung đoàn 123, Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn được thành lập tại xã Tân Kim, huyện Phú Bình, tỉnh Bắc Thái (nay là tỉnh Thái Nguyên), thuộc Sư đoàn 304B (Quân khu Việt Bắc), có nhiệm vụ tăng cường cho chiến trường miền Nam, tuy nhiên, do tình hình phức tạp ở tuyến biên giới phía Bắc, ngày 5-5-1976, Trung đoàn được điều động về Bộ CHQS tỉnh Cao Lạng, đóng quân trên địa bàn huyện Văn Lãng, tỉnh Cao Lạng (nay là tỉnh Lạng Sơn).

Chủ tịch nước Lương Cường và các đại biểu đến thăm Trung đoàn 123.

Ngược dòng lịch sử, ngày 25-8-1978, Trung đoàn được lệnh cơ động về huyện Lộc Bình, tỉnh Cao Lạng thực hiện nhiệm vụ xây dựng trận địa phòng ngự từ phía Tây Bản Chắt (tiếp giáp huyện Đình Lập) đến phía Đông Bắc của xã Mẫu Sơn (huyện Lộc Bình) thành thế liên hoàn, vững chắc, có chiều sâu, trọng điểm. Từ ngày 17-2 đến ngày 5-3 năm 1979, Trung đoàn đã hiệp đồng chặt chẽ với LLVT và nhân dân huyện Lộc Bình anh dũng chiến đấu ngăn chặn và đánh bại nhiều đợt tiến công của đối phương; tiêu diệt khoảng 600 tên địch; bắn cháy và phá hủy 10 xe tăng, xe bọc thép; 4 khẩu pháo cối và nhiều vũ khí, trang bị kỹ thuật khác. Nổi bật là trận đánh ở điểm cao 612, sát cửa khẩu Chi Ma, Đại đội 2, Tiểu đoàn 1 phòng ngự, ngăn chặn nhiều đợt tiến công của đối phương. Ngày 18-2 đối phương dùng xe tăng và bộ binh đánh vu hồi vào bên sườn của Tiểu đoàn 1, chiếm được các trận địa, buộc Tiểu đoàn 1 phải rút về Long Đầu. Sau đó ta tiến hành bao vây, tổ chức bắn tỉa, pháo kích vào địa đội hình địch, không cho địch tiến xuống huyện Lộc Bình.

Ngày 27-2-1979, ở phía Bắc Bản Khoai, dưới chân núi Mẫu Sơn ta đã dồn địch xuống suối Long Đầu, trận đánh kéo dài từ 6 giờ sáng đến 16 giờ chiều. Trung đoàn đã tiêu diệt hàng trăm quân đối phương, khi hết đạn bộ đội đánh giáp la cà. Điển hình là đồng chí Nguyễn Huy Hoàng, Chính trị viên Đại đội 11 và 5 chiến sĩ vẫn kiên cường bám trụ, sau đó đã anh dũng hy sinh. Ngày 3-3-1979, Trung đoàn được lệnh phối hợp với Sư đoàn 338 phản kích đối phương ở phía Nam núi Mẫu Sơn; đến ngày 5-5-1979 đối phương rút quân, theo lệnh của trên, Trung đoàn dừng tiến công.

Tháng 4-1979, Trung đoàn được lệnh cơ động về huyện Văn Lãng sát nhập vào Sư đoàn 347, Quân đoàn 14. Tháng 10-1984 Trung đoàn chuyển ra thành trung đoàn trực thuộc Quân đoàn 14. Tháng 12-1987, Trung đoàn chuyển vị trí đóng quân về huyện Cao Lộc, thuộc Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn. Tháng 3-1988, Trung đoàn chuyển vị trí đóng quân về Phường Hoàng Văn Thụ, thị xã Lạng Sơn. Đến tháng 6-1992, Trung đoàn giải thể.

Tháng 10-1994, Trung đoàn được tái thành lập và đóng quân tại thôn Mai Tùng, xã Mai Sao, huyện Chi Lăng. Biên chế là Trung đoàn khung thường trực, thuộc Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn. 

Tháng 3-1998, thực hiện Quyết định 170 của Tư lệnh Quân khu 1, Trung đoàn 123 sáp nhập vào trực thuộc Trường Quân sự tỉnh Lạng Sơn. Tháng 4-1999, theo Quyết định 359 của Tư lệnh Quân khu 1, Trung đoàn 123 chuyển ra khỏi Trường Quân sự tỉnh về trực thuộc Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn.

Từ năm 2004 đến tháng 3-2008, Trung đoàn chuyển về đóng quân ở xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng. Tháng 4-2008, Trung đoàn chuyển về đóng quân tại Phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn.

Tháng 2-2015, thực hiện Quyết định của Bộ Quốc phòng, Trung đoàn được tổ chức lại thành Trung đoàn bộ binh có 1 Tiểu đoàn bộ binh đủ quân. Ngày 4-6-2015, Bộ Tư lệnh Quân khu 1 ban hành Quyết định 1083 công nhận ngày 25-2-1975 là Ngày truyền thống của Trung đoàn 123.

Tháng 5-2022, thực hiện quyết định của cấp trên, Sở Chỉ huy Trung đoàn 123 di chuyển về khu Pha Lác, thị trấn Chi Lăng, huyện Chi Lăng; Tiểu đoàn bộ binh 1 di chuyển đến đóng quân tại thôn Nà Hà, xã Chiến Thắng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn cho đến nay.

Chủ tịch nước Lương Cường tặng quà cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 123.

50 năm xây dựng chiến đấu, trưởng thành, Trung đoàn đã nhiều lần thay đổi chức năng, nhiệm vụ, sáp nhập, giải thể và thay đổi địa điểm đóng quân. Song các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn luôn đoàn kết, sáng tạo trung dũng, kiên cường, phát huy truyền thống, phẩm chất cao đẹp "Bộ đội Cụ Hồ". Xây dựng mối quan hệ mật thiết, gắn bó máu thịt với cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn đóng quân. Ghi nhận những thành tích trong chiến đấu của Trung đoàn 123, Đảng, Nhà nước đã tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Nhì; Tiểu đoàn 1 được tặng Huân chương chiến công hạng Nhất; hơn 100 cán bộ, chiến sĩ được tặng Huân chương chiến công; đồng chí La Văn Tiến được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Nhiều cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn đã trưởng thành, phát triển như: Trung tướng Nguyễn Thế Kết, Nguyên Chính ủy Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội; Thiếu tướng Hoàng Văn Năm, Phó Tham mưu trưởng Quân khu 1; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Dũng... Trung đoàn được Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 1, UBND tỉnh Lạng Sơn, Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn và các cấp tặng nhiều phần thưởng cao quý.

Hiện nay Trung đoàn thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm là huấn luyện, SSCĐ và cơ động chiến đấu, phòng chống thiên tai theo mệnh lệnh của Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn. Đảng ủy, Chỉ huy Trung đoàn luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng TSVM, xây dựng Trung đoàn VMTD “mẫu mực tiêu biểu”. 100% tổ chức đảng đều đạt TSVM, xuất sắc. Sức mạnh tổng hợp và khả năng SSCĐ của Trung đoàn không ngừng được nâng cao. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã không ngừng phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, khắc phục khó khăn chủ động sáng tạo, tự lực tự cường, có bản lĩnh chính trị vững vàng. Tích cực đổi mới nâng cao chất lượng huấn luyện và khả năng SSCĐ. Chú trọng huấn luyện cho bộ đội sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị hiện có; rèn luyện thể lực, nâng cao sức khỏe dẻo dai, sự chịu đựng gian khổ và sức cơ động nhanh. Kết quả huấn luyện DQTV, DBĐV, bồi dưỡng kiến thức QPAN, diễn tập, kiểm tra huấn luyện hằng năm 100% đạt yêu cầu, có trên 85% khá, giỏi. Doanh trại nơi ăn, ở sinh hoạt của bộ đội khang trang; thao trường bãi tập được đầu tư làm mới; phong trào thi đua xây dựng “môi trường văn hóa”; phong trào xây dựng doanh trại chính quy “Sáng, xanh, sạch, đẹp”; phong trào “Ngành hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy” và Cuộc vận động “Quản lý, khai thác VKTBKT tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông” đạt kết quả tốt.

Chiến sĩ mới Trung đoàn 123 Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn trong lễ tuyên thệ.

Những năm gần đây, Trung đoàn luôn trú trọng làm tốt công tác dân vận, tham gia xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn của 11 huyện, thành phố của tỉnh Lạng Sơn với hơn 30.000 ngày công; tiến hành bê tông hóa, phá đá, hạ đèo, mở rộng đường giao thông nông thôn được trên 40km giúp nhân dân đi lại thuận lợi, phát triển kinh tế, xã hội; tích cực tham gia xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh theo Nghị quyết của Tỉnh uỷ Lạng Sơn, phối hợp xây dựng trên 100 ngôi nhà thuộc địa bàn huyện Lộc Bình. Hàng năm cơ động tham gia phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cháy rừng, góp phần giảm thiểu thiệt hại về tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, khi Đại dịch Covid -19 bùng phát, với tinh thần xung kích, không ngại hy sinh, gian khổ, đơn vị đã bảo đảm và phục vụ trên 21 nghìn lượt công dân cách ly từ Trung Quốc trở về; giúp Ban CHQS huyện Văn Lãng và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn tổ chức chốt chặn tại các đường mòn, lối mở khu vực biên giới, khu vực cửa khẩu. Những việc làm đó đã để lại tình cảm, ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân, phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trên quê hương Xứ Lạng anh hùng.

Phát huy truyền thống vẻ vang 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, mỗi cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn hôm nay, mãi mãi trân trọng và biết ơn sự hy sinh, những công lao to lớn của các thế hệ cha anh, quyết tâm giữ vững và viết tiếp những chiến công trong thời kỳ mới, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt nam xã hội chủ nghĩa./.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 123 chăm sóc khuôn viên, vườn hoa, cây cảnh.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 123 vận chuyển vật liệu làm đường bê tông tại xã Hữu Lễ, huyện Văn Quan, Lạng Sơn.

Cán bộ chiến sĩ Trung đoàn 123 tham gia giúp nhân dân xã Xuân Dương, huyện Lộc Bình làm đường nông thôn mới.