Sư đoàn 338 nay là Đoàn KT-QP 338 thuộc Quân khu 1 được thành lập ngày 11-12-1956 tại thị trấn Xuân Mai, tỉnh Hòa Bình với nhiệm vụ vừa huấn luyện sẵn sàng chiến đấu vừa sản xuất góp phần phát triển kinh tế xã hội đất nước. Theo yêu cầu nhiệm vụ, đơn vị đã thay đổi nhiều vị trí đóng quân. Đến năm 1978 đơn vị được lệnh chuyển vị trí đóng quân lên xây dựng phòng tuyến chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc và thực hiện nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc tại hai huyện Đình Lập và Lộc Bình của tỉnh Lạng Sơn. Hoàn thành nhiệm vụ, năm 1988, đơn vị chuyển về đóng quân tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, rà phá vật cản tại tuyến biên giới tỉnh Lạng Sơn và quản lý, huấn luyện quân dự bị động viên. Thực hiện Quyết định số 568/QĐ-BQP ngày 4-5-1999 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đơn vị chuyển đổi mô hình hoạt động từ Sư đoàn 338 thành Đoàn KT-QP 338 và chuyển vị trí đóng quân lên huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, với nhiệm vụ chính: Xây dựng và phát triển khu KT-QP Mẫu Sơn (Lạng Sơn).

Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội thăm và làm việc tại đơn vị.

Nhiệm vụ mới, đóng quân trên địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới; đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, lạc hậu; cơ sở vật chất hạn chế, nhưng cán bộ, chiến sĩ Đoàn KT-QP 338 luôn đoàn kết thống nhất, nỗ lực khắc phục khó khăn, triển khai nhiều mô hinh hay, cách làm sáng tạo, thực hiện hiệu quả các dự án giúp nhân dân phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, tích cực tham gia bảo vệ vững chắc lãnh thổ, biên giới Tổ quốc. Nổi bật, Đoàn 338 đã xây dựng thành công mô hình “3 điểm sáng” về văn hóa tinh thần, về tình đoàn kết quân dân và tăng gia sản xuất trên địa bàn đóng quân. Kịp thời tuyên truyền, vận động đưa ánh sáng Nghị quyết của Đảng đến với nhân dân, cùng với cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân địa phương tham gia xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, xây dựng các bản tái định cư giáp biên giới Việt - Trung, thực hiện các dự án hỗ trợ sản xuất, khuyến nông, khuyến lâm, giúp đồng bào các dân tộc trong khu KT-QP Mẫu Sơn xóa đói, giảm nghèo... Tổ chức trồng, chăm sóc và khoanh nuôi bảo vệ hàng nghìn héc ta rừng phòng hộ, xây dựng các công trình thiết yếu về đường, trường, trạm phục vụ nhân dân, đi đầu trong thực hiện chương trình 12 kết hợp quân dân y... đẩy lùi các hủ tục lạc hậu, tạo được dấu ấn sâu đậm trong nhân dân nơi tuyến đầu biên giới.

Đoàn KT-QP 338 bàn giao dự án đường nhánh Pò Khảo, Nà Pùng, Tân Minh, (Tràng Định, Lạng Sơn) cho địa phương.

Những năm qua, các dự án phát triển kinh tế, xã hội đã thực sự phát huy hiệu quả, góp phần xây dựng, củng cố hệ thống chính trị, nâng cao chất lượng đời sống đồng bào các dân tộc tỉnh Lạng Sơn, Trong đó: Dự án xây dựng khu KT-QP Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn (giai đoạn 2) với tổng vốn đầu tư hơn 344 tỷ đồng, gồm các công trình giao thông, công trình thủy lợi, công trình cấp nước sinh hoạt. Dự án Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 với tổng số vốn đầu tư 25,6 tỷ động gồm các nội dung: Hỗ trợ các dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt, bồi dưỡng kiến thức dân tộc và tuyên truyền vận động nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh... Rà soát điều chỉnh quy hoạch lại dự án bảo vệ và phát triển rừng vành đai biên giới tỉnh Lạng Sơn; bàn giao diện tích trồng rừng đã hết chu kỳ đầu tư theo quy định, đến nay tổ chức thực hiện trồng mới, chăm sóc, bảo vệ hơn 1.000ha; bàn giao hơn 1.000 ha; bảo vệ  trên 700ha… Thực hiện các phong trào: “Đoàn 338 chung sức xây dựng nông thôn mới”; “Đoàn 338 chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Đoàn 338  chung tay cùng cả nước xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025”. Tham gia giúp dân khắc phục hậu quả do cơn bão số 3 trên địa bàn đơn vị đóng quân được 750 lượt ngày công; điều động hơn 40 lượt phương tiện và ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 3 gây ra với số tiền hơn 48,9 triệu đồng. Thực hiện dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” năm học 2023-2024, đơn vị đã nhận nuôi và  hỗ trợ cho 20 em học sinh trên địa bàn. Chỉ đạo Bệnh xá Quân dân y của Đoàn tổ chức khám và điều trị cho các đối tượng quân và dân theo đúng quy trình và quy định của ngành y tế. Tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí được 25 lần cho hơn 11.200 lượt người, trị giá 950 triệu đồng...

Chỉ huy Đoàn KT-QP 338 bàn giao bò giống cho người dân xã Kiên Mộc, huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn.

Cùng với đó, Đoàn 338 chú trọng thực hiện công tác quốc phòng, quân sự, tham gia giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Để thực sự là điểm tựa cho địa phương giải quyết các tình huống ban đầu về quốc phòng, Đoàn tăng cường quản lý, sắp xếp đội ngũ cán bộ đáp ứng tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; duy trì nghiêm các chế độ trực chỉ huy, trực ban, thường xuyên xây dựng, kiện toàn hệ thống văn kiện tác chiến; phối hợp với địa phương tổ chức huấn luyện, diễn tập, nhất là diễn tập tiếp nhận quân nhân dự bị luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thực hiện Dự án 174 của Bộ Quốc phòng về “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu kinh tế quốc phòng”. Từ năm 2010 đến nay đơn vị đã tuyển dụng được 140 đội viên trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại Đoàn, cùng với các tổ, đội công tác của 2 Nông lâm trường phối hợp chặt chẽ với địa phương tổ chức thực hiện tốt công tác dân vận, tham mưu và tham gia củng cố các tổ chức chính trị địa phương vững mạnh, xây dựng địa bàn an toàn.

Thường xuyên tổ chức hội nghị gặp mặt các già làng, trưởng bản, người có uy tín, cấp ủy chính quyền địa phương; hằng năm Đoàn đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương huyện Cao Lộc, Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn tổ chức Chương trình “Xuân biên cương” với nhiều hoạt động ý nghĩa như thi gói bánh chưng, tổ chức các trò chơi dân gian... tặng 91 xuất quà trị giá gần 100 triệu đồng cho các gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, học sinh nghèo vượt khó. Bên cạnh đó, Đoàn phối hợp với lực lượng công an, các đồn biên phòng trong đấu tranh, phòng ngừa tội phạm ma túy tại các địa bàn trọng điểm, địa phương có quốc lộ, tỉnh lộ và nhiều đường mòn, lối mở qua biên giới; đấu tranh với tệ nạn cờ bạc, số đề, nghiện hút; theo dõi, hạn chế nhân dân đi lao động trái phép bên kia biên giới... bảo đảm an toàn cho nhân dân yên tâm sinh sống.

Qua 68 năm xây dựng, phát triển và hoạt động, với tinh thần “không ngại khó khăn, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm”, Đoàn KT-QP 338 phát huy truyền thống “Nam Bộ - Thành Đồng - Tổ Quốc” luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, cùng với cấp ủy, chính quyền tỉnh Lạng Sơn xây dựng “phên giậu” vững chắc, giữ vững chủ quyền, an ninh nơi biên giới của Tổ quốc.