Trung đoàn 141 là Trung đoàn bộ binh đủ quân nằm trong đội hình Sư đoàn 3 - Sao Vàng, thuộc Quân khu 1. Là một trong những trung đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội ta, được thành lập trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Sau chiến thắng Việt Bắc Thu - Đông 1947, lực lượng kháng chiến của ta phát triển về mọi mặt, để chuẩn bị cho những chiến dịch quy mô lớn, Trung ương Đảng chủ trương nhanh chóng chấn chỉnh và phát triển bộ đội chủ lực. Trong bối cảnh đó, ngày 11-12-1950, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng tư lệnh ra Quyết định số 64 QĐ/A thành lập Trung đoàn mang phiên hiệu 141 tại thôn Đồng Quế, xã Xuân Trạch, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc thuộc Đại đoàn 312 - Đại đoàn chiến thắng; từ đó, ngày 11-12 hằng năm được lấy làm ngày truyền thống của đơn vị.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Trung đoàn tham gia 84 trận đánh và 7 chiến dịch mà đỉnh cao là chiến dịch Điện Biên Phủ, Trung đoàn đảm nhận mũi tiến công chủ yếu đánh đồi Him Lam và tại đây đã ghi đậm chiến công của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn. Tấm gương chiến đấu, hy sinh của Anh hùng liệt sĩ Phan Đình Giót là niềm tự hào và mãi mãi đi vào trang sử vàng của Quân đội ta.

Trong kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn tham gia nhiều trận đánh lớn, nhỏ trên chiến trường miền Trung, Khu 5 và đất bạn Lào, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Từ tháng 6-1973 đến tháng 3-1975, Trung đoàn 141 nhận nhiệm vụ chốt giữ, bảo vệ vùng giải phóng huyện Hoài Ân. Từ đây, Trung đoàn được vinh dự mang tên “Đoàn Hoài Ân” và liên tiếp lập những chiến công xuất sắc trong chiến dịch Tây Nguyên, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc (2-1979) cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn cùng với lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn đã anh dũng, kiên cường giáng trả những đòn thích đáng vào kẻ thù, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc. Từ tháng 4-1994, Trung đoàn đóng quân trên địa bàn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, làm nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và cơ động thực hiện các nhiệm vụ cấp trên giao.

Trải qua 74 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã xây đắp nên truyền thống với 6 chữ vàng “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”, được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 2 tập thể: Trung đoàn (12-9-1975), Tiểu đoàn 7 (năm 1976) và 4 cá nhân: Anh hùng liệt sĩ Phan Đình Giót, Anh hùng Nguyễn Văn Thuần, Anh hùng Nguyễn Văn Chí, Anh hùng Đỗ Châu Sa cùng nhiều phần thưởng cao quý khác…

Phát huy truyền thống của đơn vị anh hùng, trong những năm gần đây, Trung đoàn luôn là đơn vị dẫn đầu trong Phong trào Thi đua Quyết thắng của Sư đoàn và Quân khu, năm 2022 được Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua, năm 2024, được Quân khu đề nghị Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua.

Hiện nay, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Trung đoàn có sức mạnh tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao; luôn đảm bảo “người sẵn sàng, vũ khí trang bị sẵn sàng”, khi có lệnh 100% cán bộ, chiến sĩ luôn nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Chất lượng, khả năng sẵn sàng chiến đấu được nâng lên rõ rệt, kết quả huấn luyện, kiểm tra các nội dung 100% đạt yêu cầu, có trên 85% khá, giỏi, luôn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Hằng năm, tổ chức và tham gia các cuộc diễn tập chiến thuật và bắn đạn thật các cấp bảo đảm chặt chẽ, đạt giỏi về kỹ thuật, khá về chiến thuật, an toàn tuyệt đối. Đặc biệt, trong cơn bão số 3 hồi đầu tháng 9-2024, hơn 800 cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã tích cực tham gia giúp nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả mưa bão, lũ lụt tại thị trấn Đồng Mỏ, huyện Chi Lăng và xã Hoà Lạc, huyện Hữu Lũng. Cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã tham gia giúp đỡ nhân dân, ứng cứu, đưa hàng trăm hộ dân sơ tán, di dời tài sản khỏi vùng ngập lụt. Hình ảnh người chiến sĩ Trung đoàn 141 - Đoàn Hoài Ân anh hùng luôn tỏa sáng trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho cấp ủy, chính quyền, nhân dân các dân tộc trên địa bàn.

Bên cạnh đó, kết quả tham gia các hội thi, hội thao của Trung đoàn luôn đạt được thứ hạng cao; tiêu biểu trong năm 2024, có 1 cá nhân đạt giải Nhì cấp Quân khu trong Hội thi Cán bộ giảng dạy chính trị; 1 giải Ba trong Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo toàn quân; 2 cá nhân đạt giải B và C cấp toàn quốc Cuộc thi viết Chuyện kể ở Đại đội; 1 bài đạt giải C cấp toàn quốc cuộc thi tìm hiểu 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý, định hướng và giải quyết tư tưởng bộ đội, kịp thời xử lý những vướng mắc, vấn đề nảy sinh ngay từ đơn vị, với phương châm “gần bộ đội, hiểu bộ đội, tin bộ đội” gắn với thực hiện tốt “5 chủ động, 5 biết”. Kết quả: 100% cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng; kết quả giáo dục chính trị hằng năm luôn vượt chỉ tiêu đề ra.

Công tác tăng gia sản xuất được chú trọng, tỷ lệ quân số khỏe luôn đạt trên 98,9%; 100% bếp ăn đạt tiêu chuẩn đơn vị nuôi quân giỏi, quản lý quân nhu tốt. Công tác kỹ thuật thường xuyên được tiến hành nền nếp, có hiệu quả, bảo đảm tốt cho các nhiệm vụ; Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông” đạt chất lượng tốt.

Thời gian tới, Trung đoàn tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả nghị quyết đại hội đảng các cấp, trọng tâm là các nhiệm vụ năm 2025. Xây dựng Trung đoàn có chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao. Nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, hội thi, hội thao các cấp. Tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, Trung đoàn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với truyền thống đơn vị anh hùng “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 141, Sư đoàn 3 biểu diễn trong Lễ ra quân huấn luyện năm 2024.