Ngày đầu thành lập gồm có Tiểu đoàn 11 (nay là Tiểu đoàn 7); Tiểu đoàn 428 (nay là Tiểu đoàn 8); Tiểu đoàn 16 (nay là Tiểu đoàn 9); 1 Đại đội trợ chiến; 1 Đại đội cảnh vệ; 1 Đại đội thông tin - trinh sát; 4 Ban (Tham mưu, Chính trị, Cung cấp, Quân y) do đồng chí Nam Long làm Trung đoàn trưởng; đồng chí Nguyễn Anh Bảo làm Chính ủy.

Trong kháng chiến chống Thực dân Pháp, Trung đoàn tham gia 84 trận đánh và 7 chiến dịch, như: Chiến dịch Trần Hưng Đạo, Hoàng Hoa Thám, Hòa Bình, Tây Bắc, Thượng Lào. Tiêu biểu là chiến dịch Hòa Bình (1952), điểm cao 600 (Ba Vì), chiến dịch Điện Biên Phủ… đã ghi đậm chiến công của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn. Tấm gương chiến đấu, hy sinh của Anh hùng liệt sĩ Phan Đình Giót là niềm tự hào và mãi mãi đi vào trang sử vang của quân đội ta.

Lãnh đạo, chỉ huy Trung đoàn 141 trong diễn tập năm 2023.      Ảnh: CTV

Trong kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn được lệnh hành quân cấp tốc vào chiến trường miền Trung. Từ năm 1969 đến tháng 7-1970 là đơn vị chủ lực độc lập của Quân khu 5, tham gia 165 trận đánh lớn, nhỏ (tiêu biểu là trận Bà Nà - Núi Nở). Từ tháng 8-1970 đến tháng 5-1973, trong đội hình của Sư đoàn 2 - Quân khu 5, tham gia chiến đấu trên chiến trường Khu 5 và đất bạn Lào luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (tiêu biểu như trận Đắc Tô - Tân Cảnh, Sa Huỳnh, Đức Phổ). Từ tháng 6-1973 đến tháng 3-1975, trong đội hình của Sư đoàn 3, Trung đoàn 141 nhận nhiệm vụ chốt giữ, bảo vệ thành quả cách mạng bảo vệ vùng giải phóng huyện Hoài Ân. Và cũng chính từ đây, Trung đoàn được vinh dự mang tên “Đoàn Hoài Ân” và liên tiếp lập những chiến công xuất sắc trong chiến dịch Tây Nguyên, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng hoàn toàn Miền Nam thống nhất Tổ quốc. Sau giải phóng, Trung đoàn cùng với LLVT nhân dân tỉnh Khánh Hoà làm nhiệm vụ tiễu trừ bọn Fun Rô, giữ gìn sự bình yên cho nhân dân.

Tháng 6-1976, theo yêu cầu nhiệm vụ, Trung đoàn cùng với Sư đoàn hành quân ra Bắc làm nhiệm vụ xây dựng kinh tế, huấn luyện chiến sĩ mới thuộc Quân khu 3, tại Lục Nam - Bắc Giang. Tháng 7-1978 Trung đoàn được lệnh về đội hình Quân khu 1 làm nhiệm vụ phòng thủ trên tuyến biên giới phía Bắc.

Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới (tháng 2-1979) cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn cùng với LLVT nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn đã anh dũng, kiên cường giáng trả những đòn thích đáng vào kẻ thù tại các điểm cao 499, 473, 360, 611, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc. Năm 1988, Trung đoàn về đóng quân tại huyện Lạng Giang - tỉnh Bắc Giang. Từ tháng 4-1994, Trung đoàn đóng quân trên địa bàn huyện Hữu Lũng - tỉnh Lạng Sơn, làm nhiệm vụ huấn luyện SSCĐ và cơ động thực hiện các nhiệm vụ cấp trên giao.

Trải qua 73 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, bằng mồ hôi, công sức, trí tuệ, xương máu của lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã xây đắp nên truyền thống với 6 chữ vàng “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”. Đảng, Nhà nước đã tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân cho 2 tập thể: Trung đoàn (12-9-1975), Tiểu đoàn 7 (năm 1976) và 4 cá nhân: Anh hùng liệt sĩ Phan Đình Giót, Anh hùng Nguyễn Văn Thuần, Anh hùng Nguyễn Văn Chí, Anh hùng Đỗ Châu Sa cùng nhiều phần thưởng cao quý khác…

Trong những năm gần đây, Trung đoàn luôn là đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua Quyết thắng của Sư đoàn và Quân khu. Từ năm 2019 đến năm 2022, Trung đoàn đều đạt danh hiệu “Đơn vị huấn luyện giỏi”; “Đơn vị Quyết thắng” Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh, tiêu biểu. Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã lãnh đạo thực hiện tốt khâu đột phá “Nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ, xử trí kịp thời các tình huống, không để bị động bất ngờ”. Tập trung quán triệt, thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 1659-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo; các chỉ thị, mệnh lệnh huấn luyện của Quân khu, Sư đoàn. Kết hợp chặt chẽ huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị; huấn luyện chiến thuật và kỹ thuật; tăng cường huấn luyện thực hành, huấn luyện đêm, huấn luyện dã ngoại, diễn tập, tập huấn các cấp.

Tích cực đổi mới phương pháp huấn luyện, phương pháp tổ chức hội thi, hội thao, coi trọng rèn luyện thể lực nâng cao sức khỏe cho bộ đội. Thường xuyên rà soát, bổ sung hoàn chỉnh Quyết tâm A và các kế hoạch SSCĐ; tổ chức luyện tập thuần thục các phương án sát với tình hình nhiệm vụ; chuẩn bị tốt mọi mặt sẵn sàng tham gia phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy nổ, cháy rừng. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các LLVT trên địa bàn đóng quân, hiệp đồng chiến đấu, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Xây dựng Trung đoàn có sức mạnh tổng hợp, khả năng SSCĐ cao; luôn đảm bảo “Người sẵn sàng, VKTB sẵn sàng”, khi có lệnh 100% cán bộ, chiến sĩ luôn sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Chất lượng, khả năng SSCĐ được nâng lên rõ rệt, đảm nhiệm trực SSCĐ trong dịp lễ, tết đảm bảo an toàn tuyệt đối, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Năm 2023, công tác thi đua khen thưởng và phong trào thi đua Quyết thắng trong Trung đoàn đã được cấp ủy, chi bộ, cơ quan, đơn vị trong toàn Trung đoàn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, triển khai nhiều biện pháp tích cực, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, thực sự là động lực thúc đẩy các cơ quan, đơn vị phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trung đoàn xếp thứ Nhất khối 3 Trung đoàn. Nhiều mô hình như: “Tổ 3 người cùng tiến”; “Đơn vị không khói thuốc”; nhóm Zalo “Đồng hành cùng chiến sĩ”... được lan tỏa sâu rộng trong đơn vị.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 141 tham gia làm đường giao thông giúp nhân dân xã Thượng Cường, huyện Chi lăng, tỉnh Lạng Sơn.            Ảnh: CTV

Tiếp tục giữ gìn và phát huy truyền thống “Đoàn Hoài Ân” anh hùng, trong những năm qua, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn luôn đoàn kết, thống nhất, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Bên cạnh nhiệm vụ chính trị trọng tâm là huấn luyện và SSCĐ, Trung đoàn còn tham gia một số nhiệm vụ trên giao như: Cơ động lực lượng tham gia phòng chống dịch Covid - 19 tại tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang và Lạng Sơn (tháng 5 năm 2021). Cùng với đó, Trung đoàn còn làm tốt công tác dân vận ở địa phương, giúp đỡ bà con nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng; xã Chi Lăng, thị trấn Đồng Mỏ, huyện Chi Lăng cứu giúp 6 người dân đang bị cô lập vào khu vực an toàn và giúp đỡ hàng chục nhà dân, vận chuyển tài sản, vật chất đang bị ngập lụt đến nơi an toàn, được cấp ủy, chính quyền địa phương, Sư đoàn và Quân khu đánh giá cao.

Thời gian tới, Trung đoàn tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, trọng tâm là các nhiệm vụ năm 2024. Xây dựng Trung đoàn có chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng SSCĐ cao. Nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, hội thi, hội thao các cấp. Thực hiện tốt ba khâu đột phá trong nghị quyết Đại hội Đảng bộ Trung đoàn lần thứ XXI, tập trung khắc phục những hạn chế, khuyết điểm năm 2023, tạo sự chuyển biến vững chắc về xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật. Bảo đảm tốt hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ. Tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, Trung đoàn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với truyền thống đơn vị anh hùng “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”.

Trung tá Dương Xuân Giang, Chính ủy Trung đoàn 141