Thiếu tướng, PGS, TS NGUYỄN VĂN SÁU, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Lịch sử quốc phòng Việt Nam

Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đang bước vào giai đoạn lấy ý kiến rộng rãi trong toàn xã hội - một bước đi thể hiện sinh động tinh thần dân chủ, cầu thị và khát vọng phát triển của Đảng ta trước vận hội mới của đất nước. Trước bối cảnh tình hình thế giới, khu vực và trong nước đan xen thời cơ và thách thức, việc bảo vệ, phân tích và làm rõ những lựa chọn chiến lược được thể hiện trong Dự thảo là nhiệm vụ có ý nghĩa không chỉ về mặt lý luận mà còn về mặt thực tiễn - nhằm củng cố niềm tin, tạo sự thống nhất cao trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân.

Dự thảo Văn kiện - sự kế thừa, phát triển và đổi mới tư duy của Đảng

Trải qua gần 40 năm đổi mới, mỗi kỳ Đại hội của Đảng đều đánh dấu bước phát triển mới về tư duy lý luận và phương hướng hành động. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV thể hiện rõ sự kế thừa những thành quả của Đại hội XIII, đồng thời mạnh dạn cụ thể hóa các mục tiêu dài hạn đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Điểm nổi bật là Đảng ta tiếp tục khẳng định kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời làm sâu sắc hơn cơ sở lý luận và thực tiễn của mô hình phát triển Việt Nam: phát triển nhanh - bền vững, dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát huy sức mạnh toàn dân tộc. Dự thảo cũng cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ về tư duy quản trị quốc gia, gắn với kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập; Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; và hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Nhiều ý kiến học giả đánh giá rằng Văn kiện XIV là một bước “điện khí hóa tư duy phát triển” khi nhấn mạnh ba yếu tố: dữ liệu - công nghệ - đổi mới sáng tạo như những động lực chủ đạo của kỷ nguyên mới, đưa Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình và vươn lên nhóm nước phát triển trong vài thập niên tới.

Làm rõ những lựa chọn chiến lược được nêu trong Dự thảo

Một là, mục tiêu phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2045: Dự thảo đặt ra mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển thu nhập cao. Đây là những mục tiêu vừa “tham vọng”, vừa “thực tế”, được xây dựng dựa trên phân tích khoa học về tiềm lực, bối cảnh và xu thế quốc tế.

Việc kiên định mục tiêu này là đúng đắn bởi: Việt Nam đang sở hữu dân số vàng, nền tảng công nghiệp đang hình thành mạnh mẽ, niềm tin thị trường ở mức cao. Hội nhập quốc tế toàn diện mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ, vốn, thị trường lớn. Tốc độ chuyển đổi số trong Nhà nước, doanh nghiệp và đời sống xã hội đang diễn ra mạnh chưa từng có. Rõ ràng, không theo đuổi những mục tiêu cao thì đất nước sẽ tụt hậu, bị bỏ lại bởi sự dịch chuyển chóng mặt của công nghệ thế giới.

Hai là, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, hiện đại, hội nhập: Một số ý kiến phản biện cho rằng “mô hình này quá đặc thù”, “khó lượng hóa”. Tuy nhiên, cần thấy rằng chính mô hình này là nền tảng của mọi thành tựu phát triển suốt gần 40 năm đổi mới. Dự thảo Văn kiện XIV làm rõ hơn những yếu tố cấu thành thị trường đầy đủ: quyền tài sản, cạnh tranh bình đẳng, cung - cầu minh bạch, vai trò điều tiết vĩ mô của Nhà nước, và chính sách an sinh xã hội toàn diện.

Dự thảo không chỉ khẳng định mà còn giải quyết những điểm nghẽn trong mô hình hiện nay: thể chế hóa chưa đồng bộ, lực cản từ tư duy bao cấp, thị trường các nhân tố sản xuất (đất đai, lao động, vốn, khoa học - công nghệ) chưa phát triển ngang tầm. Việc tiếp tục hoàn thiện mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là lựa chọn chiến lược, giúp Việt Nam vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế, vừa giữ vững định hướng công bằng xã hội.

Ba là, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và cải cách thể chế: Dự thảo nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền, tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân; tách chức năng quản lý nhà nước với chức năng quản lý kinh doanh; nâng cao trách nhiệm giải trình; hoàn thiện pháp luật theo hướng minh bạch, đồng bộ, khả thi.

Những nội dung này khẳng định Đảng ta đang chủ động đổi mới phương thức lãnh đạo, hướng tới một mô hình quản trị quốc gia hiện đại - điều mà nhiều nước phát triển đã chứng minh tính ưu việt. Đó cũng là lời đáp rõ ràng cho những hoài nghi về năng lực điều hành, minh chứng rằng Đảng không né tránh khuyết điểm mà đối diện để khắc phục.

Phản biện và bác bỏ những quan điểm sai trái, xuyên tạc xung quanh Dự thảo

Xuyên tạc rằng Dự thảo thiếu thực tiễn, “chỉ có mục tiêu đẹp”: Thực tế, mọi mục tiêu trong Văn kiện đều dựa trên đánh giá tổng kết 5 năm, 10 năm và 40 năm đổi mới. Những con số về tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu, cải thiện đời sống, mở rộng đối ngoại… không phải là “lời nói suông” mà là kết quả kiểm chứng bằng thực tiễn. Bên cạnh đó, Dự thảo nêu rõ những hạn chế nội tại, điểm nghẽn thể chế và yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ hơn - cho thấy thái độ khách quan và tinh thần cầu thị.

Luận điệu cho rằng tiếp tục kiên định chủ nghĩa xã hội là “cứng nhắc”. Đây là quan điểm sai trái, đi ngược lại lịch sử và thực tiễn. Đường lối xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam luôn là quá trình mở - sáng tạo - phù hợp với điều kiện cụ thể của đất nước, chứ không rập khuôn. Thành quả hôm nay là minh chứng rằng lựa chọn đó là đúng đắn, giúp đất nước ổn định chính trị, phát triển kinh tế, giữ vững độc lập dân tộc.

Xuyên tạc vấn đề dân chủ và cơ chế lấy ý kiến: Một trong những điểm tiến bộ nhất của Dự thảo là mở rộng dân chủ, trưng cầu ý kiến rộng rãi nhân dân, chuyên gia, trí thức, kiều bào. Việc công bố công khai và tổ chức góp ý trên diện rộng chứng tỏ Đảng ta đề cao dân chủ xã hội chủ nghĩa, coi trọng sự đồng thuận và trí tuệ của nhân dân. Không thể lấy vài ý kiến đơn lẻ để đánh giá sai lệch rằng “Đảng không lắng nghe”.

Xuyên tạc về vấn đề an ninh con người và quyền con người: Một số đánh giá thiếu thiện chí cho rằng các nội dung về an ninh con người trong Dự thảo còn “chung chung”. Tuy nhiên, Dự thảo đã nêu rõ tiếp cận an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, bảo vệ người lao động trong nền kinh tế số, bảo đảm an sinh toàn dân… Đây là cách tiếp cận hiện đại, phù hợp xu thế của Liên hợp quốc và nhiều quốc gia tiên tiến. Những luận điệu bóp méo chỉ nhằm phủ nhận nỗ lực bảo vệ người dân của Nhà nước Việt Nam.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV - động lực mới cho phát triển đất nước

Thể hiện rõ tư duy phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Lần đầu tiên, Đảng nhấn mạnh đổi mới sáng tạo là “động lực then chốt”, đặt kinh tế số, xã hội số, công nghiệp công nghệ cao vào vị trí trung tâm. Điều này phù hợp với xu hướng toàn cầu, nơi tài nguyên lớn nhất là tri thức và công nghệ. Nếu không chuyển đổi, Việt Nam sẽ đứng ngoài dòng chảy phát triển của nhân loại.

Phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Văn kiện nêu rõ vai trò then chốt của nhân dân, doanh nghiệp, đội ngũ trí thức - khoa học công nghệ, thanh niên, lực lượng vũ trang… Đặc biệt, Dự thảo coi Nhân dân là chủ thể trung tâm của mọi chính sách, là người thụ hưởng và đồng thời là lực lượng sáng tạo nên thành tựu phát triển. Đây chính là tinh thần xuyên suốt tư tưởng Hồ Chí Minh: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong.”

Xây dựng nền kinh tế tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng. Dự thảo khẳng định Việt Nam tiếp tục kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác, phát triển, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Sự kết hợp giữa nội lực vững mạnh và ngoại lực thuận lợi là con đường duy nhất để đất nước phát triển nhanh, vững bền.

Tăng cường nhận thức, đoàn kết và quyết tâm thực hiện Dự thảo Văn kiện. Để Dự thảo thực sự trở thành ngọn cờ dẫn lối, yêu cầu cấp thiết đặt ra là: Tăng cường tuyên truyền, làm rõ nội dung cốt lõi của Dự thảo tới mọi tầng lớp nhân dân. Chủ động đấu tranh phản bác các thông tin sai trái, thù địch, lợi dụng mạng xã hội để xuyên tạc, gây nhiễu loạn thông tin. Tổ chức các diễn đàn, hội thảo khoa học, đối thoại chính sách nhằm tiếp thu trí tuệ của chuyên gia, trí thức, kiều bào. Nâng cao trách nhiệm của từng tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên trong xây dựng và thực thi đường lối. Sức mạnh của Văn kiện chỉ trở thành hiện thực khi được tiếp nhận đầy đủ, hiểu đúng và thực hiện nghiêm túc trong đời sống xã hội.

Khẳng định tính đúng đắn, khoa học và khả thi của Dự thảo. Từ góc nhìn khoa học chính trị và quản trị quốc gia, có thể khẳng định rằng Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Mang tính kế thừa - phát triển - sáng tạo; Phù hợp xu thế phát triển của thế giới hiện đại; Xuất phát từ thực tiễn trong nước và khát vọng của dân tộc; Cam kết mạnh mẽ đổi mới thể chế, phát triển kinh tế và bảo đảm an ninh con người; Tạo ra khung định hướng chiến lược giúp đất nước vượt qua khó khăn, nắm bắt cơ hội, vươn lên mạnh mẽ.

Không chỉ là một văn kiện chính trị, Dự thảo còn là bản kiến tạo tương lai, thể hiện ý chí, bản lĩnh và tầm nhìn của Đảng trước những thách thức chưa từng có của thời đại.

Bảo vệ Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng chính là bảo vệ con đường phát triển của Tổ quốc, bảo vệ thành quả cách mạng và củng cố niềm tin vào tương lai. Dự thảo là kết tinh trí tuệ, bản lĩnh, kinh nghiệm và tâm huyết của Đảng; đồng thời là lời hiệu triệu toàn dân tộc đoàn kết, đổi mới sáng tạo, khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

Trong bối cảnh thế giới biến động khó lường, việc khẳng định tầm nhìn và quyết tâm của Đảng càng có ý nghĩa quyết định. Tin tưởng rằng, với Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV được hoàn thiện bằng sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Đảng ta sẽ dẫn dắt đất nước vững bước, phát triển nhanh và bền vững, tiến thẳng tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường vào năm 2045.