Nằm ở độ cao khoảng 300m so với mực nước biển, hồ Cấm Sơn là công trình đại thủy nông lớn nhất miền Bắc, có nhiệm vụ điều tiết, cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp khu vực huyện Lục Ngạn (tỉnh Bắc Giang) và huyện Hữu Lũng (tỉnh Lạng Sơn); điều hoà nguồn nước khu vực đầu nguồn sông Thương; phân lũ, cắt lũ cho vùng hạ lưu ở các huyện: Lạng Giang, Yên Dũng và thành phố Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang).

Từ thành phố Bắc Giang, theo quốc lộ 1A khoảng 60km về phía Đông Bắc đến quốc lộ 279, rẽ phải vào đường quốc lộ khoảng 5km với hai bên là bạt ngàn những cánh đồng ngô mơn mởn cùng nhà sàn của người Dao, Sán Chỉ thấp thoáng giữa màu xanh núi rừng là đến hồ Cấm Sơn.

Một góc hồ Cấm Sơn.   Ảnh: TH

Hồ Cấm Sơn có dung tích 248 triệu m3 nước, diện tích mặt nước trung bình khoảng 2.650ha. Bao quanh hồ là những ngọn núi cao quanh năm xanh ngắt một màu, nhấp nhô, trùng điệp. Vẻ đẹp trời, mây, non, nước hòa quyện làm một khiến cảnh quan nơi đây vô cùng thơ mộng, quyến rũ, chẳng khác nào một vịnh Hạ Long thu nhỏ. Những nghiên cứu còn cho thấy hồ Cấm Sơn là môi trường sống thích hợp đối với nhiều loài thuỷ sản có giá trị cao như: tôm, cua, cá lăng, cá chiên, cá vược…, đặc biệt là cá tầm - loài cá sống ở vùng nước lạnh. Hiện cá tầm nuôi ở Cấm Sơn đạt trọng lượng từ 3 đến 4 kg/con, được tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.